Pelagiusz (ur. ok. 354, zm. 427) – mnich z Brytanii (według innych źródeł –z Irlandii lub Walii), od którego wziął początek pelagianizm.
Pelagiusz jest znany powszechnie wśród teologów i historyków jako ten, z którym polemizował św. Augustyn. Komentarz do Listu do Rzymian jest tutaj tekstem kluczowym, gdyż tak zwana "kontrowersja pelagiańska" dotyczyła kwestii grzechu pierworodnego i wolności ludzkiej, czyli tematów, które rodzą się z lektury św. Pawła. Dla wykładowców i studentów teologii i historii jest to zatem bardzo ważne, gdyż rewizja opinii "heretyka", jak zwykło się określać Pelagiusza, wydaje się konieczna.